شخصیت روان رنجوری و راه حل آن چیست؟

شخصیت های روان رنجور، افرادی هستند که اغلب در ادبیات، سینما و زندگی روزمره به تصویر کشیده میشوند و با احساس تشدید اضطراب، بی ثباتی عاطفی و تمایل به نگرانی و پریشانی مفرط مشخص میشوند. این اصطلاح روانشناختی که از حوزه روانکاوی مشتق شده است، تیپ شخصیتی را توصیف می‌کند که با طیفی از علائم مشخص می‌شود و بر افکار، احساسات و رفتارهای فرد تأثیر می‌گذارد. در واقع روان رنجوری یک حالت دائمی ناراحتی و دلهره نهفته است که میتواند به طرق مختلف ظاهر شود. این افراد ممکن است تمایلات وسواسی فکری و اجباری، ترسهای غیرمنطقی یا نا خودآگاهی شدید از خود نشان دهند که منجر به نوسانات خلقی مکرر و ناتوانی در مقابله مؤثر با استرس شود. در حالی که روان رنجوری لزوماً نشان دهنده یک اختلال روانی شدید نیست، اما میتواند بطور قابل توجهی بر کیفیت زندگی و روابط فرد تأثیر بگذارد.

در چه افرادی روان رنجوری بالا می باشد؟

روان رنجوری یکی از پنج ویژگی بزرگ شخصیتی است که طیفی از ویژگیهای مربوط به ثبات عاطفی در مقابل بی ثباتی را در بر میگیرد. افراد دارای روان رنجوری زیاد تمایل دارند احساسات منفی مکرر و شدیدتری مانند اضطراب، نگرانی، بدخلقی و تمایل به استرس را تجربه کنند. برای آنها ممکن است مدیریت مؤثر احساسات چالش برانگیز باشد که منجر به حساسیت بیشتر به احساس ترس، غم و نارضایتی می شود.

افراد مبتلا به روان رنجوری اغلب موارد زیر را از خود بروز می دهند:

1. اضطراب: آنها بیشتر مستعد نگرانی هستند و سطوح بالاتری از اضطراب را حتی در موقعیت‌های غیر تهدید آمیز تجربه می‌کنند. زیرا اضطراب شرایطی است که فرد آگاهی از ریشه آن ندارد و به همین دلیل شرایط را برای او بسیار سخت تر می کند. همچنین اگر فرد دارای اختلال GAD باشد نیاز فوری به یک روانشناس را دارد.
2. نوسانات خلقی: عواطف آن‌ها می‌تواند به‌طور گسترده‌ای نوسان داشته باشد، و ممکن است تنظیم احساسات خود را چالش‌برانگیز بدانند که منجر به تغییرات ناگهانی در خلق و خو می‌شود. در این شرایط حتی امکان وجود اختلال دو قطبی و یا اختلال شخصیت مرزی نیز می تواند مطرح شود که کار را برای ارزیابی و تشخیص دقیق مشکل ایجاد شده سخت تر می کند.
3. تمایل به تمرکز بر جنبه های منفی: آنها ممکن است بر نتایج منفی تمرکز کنند، حتی در موقعیت هایی با جنبه های مثبت، و در دیدن جنبه های مثبت با مشکل مواجه شوند. افرادی که در تست میلون نمره منفی گرایی بالایی دارند شاید دچار مشکلات وجودی (اگزیستانسیال) مانند اضطراب پوچی در زندگی شده باشند که کار را باز از اینکه هست هم سخت تر می کند.
4. حساسیت افزایش یافته: آنها تمایل دارند به شدت به عوامل استرس زا واکنش نشان دهند و ممکن است برایشان سخت تر باشد که از شکست ها بازگردند. در این حالت هم امکان وجود یک طرحواره رها شدگی در فرد وجود دارد که ریشه آن به زمان کودکی بر می گردد.
5. انتقاد از خود: افراد دارای روان رنجوری بالا اغلب درگیر افکار خودانتقادی هستند و ممکن است با عزت نفس دست و پنجه نرم کنند. معمولا افرادی که دارای اسکیما یا تله زندگی کمال گرایی هستند یکی از نشانه هایی که بروز می دهند انتقاد از خود است.
6. دشواری مقابله با تغییر: آنها ممکن است تغییر را آزاردهنده تر و چالش برانگیزتر برای سازگاری بدانند و ثبات و پیش بینی پذیری را ترجیح دهند. افرادی که دچار تله بی اعتمادی و بد رفتاری یا اختلال پارانوئید باشند معمولا در مقابله با تغییر سر سخت هستند.

در نتیجه با توجه به نکاتی که در بالا به آن پرداختیم می توانید ببینید که تا چه میزان تشخیص اختلال روانرنجوری سخت است. با این حال، توجه به این نکته مهم است که داشتن خوی روان رنجوری بالا می تواند به معنای ابتلا به اختلال سلامت روان باشد. این یک ویژگی شخصیتی است که در یک طیف وجود دارد و افراد مبتلا به روان رنجوری بالا با کمک روانشناس هنوز هم می توانند با بکارگیری استراتژیهای مقابله ای، حمایت و تمرین خودآگاهی و اپروچ های درمانی طرحواره درمانی DBT و MBCT زندگی رضایت بخشی داشته باشند.

آیا افراد با ضریب هوشی بالا روان رنجور تر هستند؟

ارتباط مستقیمی بین IQ بالا و افزایش روان رنجوری وجود ندارد. هوش و روان رنجوری صفات جداگانه ای هستند و ذاتاً بر یکدیگر تأثیر نمی گذارند. مطالعاتی که به بررسی رابطه بین IQ و روان رنجوری می پردازند، نتایج متفاوتی را نشان داده اند. برخی تحقیقات نشان می دهد که یک همبستگی منفی ضعیف وجود دارد؛ به این معنی که افراد با بهره هوشی بالاتر ممکن است تمایل به نشان دادن سطوح کمی پایین تر از روان رنجوری داشته باشند. با این حال، این رابطه قطعی یا قوی نیست. روان رنجوری جنبه ای از شخصیت است که بر ثبات عاطفی در مقابل بی ثباتی تمرکز دارد. در حالی که IQ تواناییهای شناختی و مهارتهای حل مسئله را اندازه گیری میکند.

پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین میزان افسردگی

رابطه بین هوش و روان رنجوری پیچیده است. هوش بالاتر ممکن است به افراد اجازه دهد تا احساسات خود را بهتر و منطقی تر تجزیه و تحلیل کنند و بطور بالقوه پاسخهای عاطفی خود را بطور مؤثرتری مدیریت یا درک کنند. با این حال تضمینی نیست که هوش بالاتر بطور خودکار منجر به روان رنجوری کمتر شود. در اصل در حالیکه برخی از مطالعات تمایل بالقوه به سمت روان رنجوری پایین‌تر را در افراد با ضریب هوشی بالاتر نشان می‌دهند، این رابطه ساده نیست. بسیاری از عوامل دیگر در سطح روان رنجوری یک فرد نقش دارند؛ از جمله ژنتیک، تربیت، تجربیات زندگی و مکانیسم‌های مقابله ای که می‌تواند در بین افراد با سطوح هوشی متفاوت بسیار متغیر باشد.

نظراتی در مورد شخصیت روان رنجور

تمایلات عصبی اغلب از ترکیبی از استعدادهای ژنتیکی، عوامل محیطی و تجربیات شخصی ناشی میشود. درک اینکه روان رنجوری در یک طیفی وجود دارد که بسیار مهم است. در حالی که برخی از افراد ممکن است علائم خفیف را نشان دهند، برخی دیگر ممکن است با مشکلات بارزتری که در عملکرد روزانه آنها اختلال ایجاد میکند، دست و پنجه نرم کنند. یکی از مشخصه‌های شخصیت‌های روان‌رنجور، تمایل آنها به فاجعه‌سازی موقعیت‌ها و تصور بدترین نتایج ممکن است. این حالت دائمی نگرانی و اضطراب میتواند هم برای فرد و هم برای اطرافیانش خسته کننده باشد. علاوه بر این، افراد روان رنجور اغلب در مدیریت احساسات خود مشکل دارند که منجر به طغیان های مکرر یا دوره های غمگینی یا اضطراب شدید میشود.

یکی دیگر از ویژگیهای رایج در میان شخصیتهای روان رنجور، جستجوی بی وقفه آنها برای کمال است. آنها استانداردهای بسیار بالایی را برای خود تعیین میکنند و دائماً به دنبال تأیید دیگران هستند و از شکست میترسند. این طرز فکر کمال‌گرا می‌تواند چرخه‌ای از شک و انتقاد از خود ایجاد کند، فشار زیادی را موجب شود و مانع رشد شخصی می شود. روان رنجوری همچنین میتواند بر روابط تأثیر بگذارد. رفتار اطمینان‌طلبی مداوم یا ناتوانی در اعتماد به دیگران به دلیل ترس از خیانت می‌تواند روابط دوستانه و حتی عاشقانه را تیره کند. علاوه بر این، افراد روان رنجور ممکن است با مشکل تصمیم گیری دست و پنجه نرم کنند. اغلب احساس میکنند تحت تاثیر انتخابها قرار میگیرند و از عواقب انتخاب های اشتباه می ترسند. با این حال در حالیکه تمایلات روان رنجوری میتواند چالشهایی را ایجاد کند، راه هایی برای هدایت و رسیدگی به این مسائل وجود دارد.

نمونه ای از روان رنجوری چیست؟

نمونه ای از روان رنجوری ممکن است شخصی باشد که دائماً نگران آینده است و بدترین سناریوها را حتی در موقعیتهای نسبتاً امن تصور میکند. بیایید فردی به نام الکس را در نظر بگیریم:

الکس به شدت عصبی است. هنگامی که با یک فرصت جدید مانند مصاحبه شغلی یا یک گردهمایی اجتماعی مواجه میشوند، با وسواس فکری یا نوشخوار فکری در مورد مشکلات احتمالی نگران میشود. روزها را از قبل صرف تصور کردن همه چیزهایی میکند که ممکن است اشتباه پیش برود. این نگرانی بیش از حد چرخه‌ای از اضطراب ایجاد می‌کند و تمرکز یا عملکرد بهینه در زمان مورد نظر برای الکس را چالش می‌کشد.

حتی در روابط شخصی، تمایلات عصبی الکس ظاهر میشود. ممکن است دائماً به دنبال اطمینان از دوستان یا شریک زندگی خود باشد. اختلافات کوچک می تواند او را به فروپاشی رابطه بیندازد. علاوه بر این، تمایل الکس به تمرکز بر اشتباهات گذشته، نگرانی او را در مورد آینده تشدید میکند. او شکستهای قبلی را در ذهن خود تکرار میکند، از آنچه میتوانست متفاوت انجام دهند عذاب میکشد و میترسد دوباره اشتباهات مشابهی را انجام دهد. این حالت دائمی نگرانی و آشفتگی عاطفی مشخصه روان رنجوری الکس است. حساسیت شدید او به عوامل استرس زا، تمایل به بیش از حد فکر کردن و مشکل در مدیریت احساسات به ویژگی شخصیت روان رنجور او کمک میکند.

راه حل هایی برای کاهش روان رنجوری

اولاً پرورش خودآگاهی بسیار مهم است. درک تمایلات روان رنجوری به افراد اجازه میدهد تا الگوهای فکری و محرکهای عاطفی خود را تشخیص دهند. تمرین‌های ذهن‌آگاهی مانند مدیتیشن می‌توانند به شناخت این الگوها و ارتقای دیدگاهی متعادل‌تر کمک کنند.

جستجوی کمک حرفه ای  از یک تراپیست یکی دیگر از مراحل مهم است. درمان، بویژه درمان شناختی – رفتاری (CBT)، با به چالش کشیدن باورهای غیرمنطقی و ارائه ابزارهایی برای مدیریت اضطراب و افکار منفی، در درمان روان رنجوری مؤثر است. درمانگران می توانند افراد را در ایجاد مکانیسم های مقابله ای متناسب با چالشهای خاص راهنمایی کنند.

توسعه تاب آوری کلیدی است. ایجاد راهبردهای مقابله ای و انعطاف پذیری برای مدیریت عوامل استرس زا به افراد کمک میکند تا بطور موثرتر از عدم قطعیتهای زندگی عبور کنند. این امر ممکن است شامل ترکیب تکنیک‌های تمدد اعصاب، ورزش یا سرگرمی‌هایی باشد که بهزیستی عاطفی را ارتقا می‌دهند.

پذیرش ناقص بودن یک تغییر ذهنیت دگرگون کننده برای افراد عصبی است. پذیرش این که کمال دست نیافتنی است و اجازه دادن به خود برای اشتباه کردن باعث رشد شخصی می شود و بار انتظارات غیر واقعی را کاهش میدهد.

در نهایت، تقویت روابط حمایتی و ارتباط مؤثر میتواند بطور قابل توجهی برای افراد روان رنجور مفید باشد. دوستان و اعضای خانواده یک شبکه امن در زمان های چالش برانگیز فراهم میکنند.

در نتیجه شخصیت روان رنجور طیف پیچیده ای از احساسات، افکار و رفتارها را در بر میگیرد. در حالی که چالش‌های روان رنجوری می‌تواند دلهره‌آور باشد، درک، شفقت و گام‌های پیشگیرانه در جهت بهبود خود و جستجوی راهنمایی حرفه‌ای، راه را برای مدیریت و در نهایت غلبه بر تمایلات عصبی هموار می‌کند. با پذیرش خودآگاهی، انعطاف پذیری و تمایل به کمک گرفتن از یک روانشناس، افراد می توانند با سهولت بیشتری از عدم قطعیت های زندگی عبور کنند و زندگی متعادل و رضایت بخش تری داشته باشند.

منابع: sandstonecare.com ، britannica.com ، inspiremalibu.com

با ما در تماس باشید!

021 22 62 35 87

021 22 61 84 73

0905 44 33 753