شخصیت هیستریونیک یا نمایشی چیست و چه علائمی دارد؟

اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) یک وضعیت سلامت روان پیچیده است که با الگوی رفتار توجه طلبی بیش از حد، واکنش بیش از حد عاطفی و نیاز به تایید مشخص می‏شود. افراد مبتلا به HPD اغلب رفتارهای دراماتیک و پر زرق و برق نشان می دهند و به دنبال این هستند که در موقعیت های اجتماعی مرکز توجه باشند. این اختلال معمولاً در اوایل بزرگسالی ظاهر می شود و می تواند بطور قابل توجهی بر جنبه های مختلف زندگی یک فرد از جمله روابط و کار تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به HPD اغلب احساسات اغراق آمیزی از خود نشان می دهند و ممکن است احساسات خود را به شیوه ای بیش از حد نمایشی بیان کنند. آنها تمایل به هیجان دارند و ممکن است برای جلب توجه دست به رفتارهای تحریک آمیز یا نامناسب بزنند. در حالی که آنها ممکن است جذاب و صمیمی باشند، روابط آنها میتواند سطحی و زودگذر باشد، زیرا آنها با حفظ ارتباطات عاطفی عمیق تر مبارزه می کنند.

درک پیچیدگی های اختلال شخصیت هیستریونیک نیازمند رویکردی چندوجهی است. عوامل متعددی در ایجاد و بروز این وضعیت نقش دارند. استعدادهای ژنتیکی، تأثیرات محیطی و تجربیات فردی همگی در شکل دادن به ویژگیهای HPD نقش دارند. تجارب دوران کودکی، مانند شیوه‌های فرزندپروری ناسازگار یا عدم توجه و اعتبار، ممکن است به رشد ویژگی‌های هیستریونیک کمک کند. علاوه بر این، عوامل اجتماعی و فرهنگی که رفتارهای توجه جویانه را تجلیل میکنند یا اعتبارسنجی خارجی را در اولویت قرار می دهند نیز میتوانند بر ظهور این اختلال تأثیر بگذارند. یک چالش در برخورد با HPD در تشخیص آن نهفته است. افراد مبتلا به HPD ممکن است به آسانی به دنبال کمک نباشند زیرا احتمالا رفتار خود را مشکل ساز نمیدانند. علاوه بر این، علائم HPD می تواند با سایر اختلالات شخصیت همپوشانی داشته باشد و تشخیص دقیق و درمان را پیچیده تر کند.

علائم شخصیت هیستریونیک چیست؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک اغلب مجموعه وسیعی از علائم را نشان می دهند که بر جنبه های مختلف رفتار، احساسات و روابط آنها تأثیر میگذارد. برخی از علائم کلیدی مرتبط با HPD عبارتند از:

• جست‌وجوی مداوم توجه: افراد مبتلا به HPD اغلب تلاش زیادی می‌کنند تا در محیط‌های اجتماعی مرکز توجه باشند. آنها ممکن است از رفتارهای پر زرق و برق یا بیش از حد نمایشی استفاده کنند تا کانون توجه را به خود جلب کنند.
• احساسات بیش از حد: افراد مبتلا به HPD ممکن است احساسات اغراق آمیزی نشان دهند و تمایل به حساسیت بیش از حد داشته باشند. بیان احساسی آنها می تواند دراماتیک باشد و به سرعت از یک افراط به دیگری تغییر کند.
• اغواگری نامناسب: آنها ممکن است رفتار نامناسب و بیش از حد جنسی را در تلاش برای جلب توجه یا لطف دیگران نشان دهند. این رفتار ممکن است به عنوان معاشقه یا تحریک آمیز تلقی شود.
• روابط کم عمق: در حالی که افراد مبتلا به HPD می توانند به راحتی روابط برقرار کنند، این روابط سطحی و فاقد عمق هستند. آنها ممکن است به دلیل نیاز دائمی خود به تازگی و هیجان، با حفظ ارتباطات معنی دار و طولانی مدت مشکل داشته باشند.
• تحت تأثیر دیگران بودن: افراد مبتلا به HPD ممکن است به راحتی تحت تأثیر نظرات دیگران قرار بگیرند و به شدت مستعد نیاز به تأیید هستند. آنها ممکن است نظرات یا رفتارهای خود را بر اساس تمایلات درک شده اطرافیان تغییر دهند.
• توجه به ظاهر بدنی: آنها اغلب وقت و تلاش زیادی را صرف ظاهر فیزیکی، آراستگی و لباس خود می کنند تا توجهات را به خود جلب کنند.
• گفتار و بیان نمایشی: گفتار آنها ممکن است بیش از حد مبهم، امپرسیونیستی یا فاقد جزئیات باشد. آنها همچنین ممکن است از عبارات یا حرکات نمایشی برای تأکید بر نکات خود استفاده کنند.
• مشکل در برخورد با انتقاد: افراد مبتلا به HPD می توانند بویژه نسبت به انتقاد یا عدم تایید حساس باشند. آنها ممکن است به شدت به انتقادهای درک شده واکنش نشان دهند و بیش از حد به دنبال اطمینان باشند.
• تکانشگری و بلاتکلیفی: آنها ممکن است بدون در نظر گرفتن عواقب آن بصورت تکانشی عمل کنند و در تصمیم گیری مشکل داشته باشند و اغلب برای راهنمایی به دیگران تکیه میکنند.

توجه به این نکته مهم است که در حالی که این علائم معمولاً با HPD همراه است، تشخیص مناسب باید توسط یک متخصص سلامت روان بر اساس ارزیابی جامع رفتار و سابقه فرد انجام شود. این علائم همچنین می تواند از نظر شدت و ظاهر از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

نمونه ای از اختلال شخصیت هیستریونیک چیست؟

شخصی را تصور کنید و او را سارا بنامیم که مدام هوس توجه دارد و به طرق مختلف به دنبال نمایش خود است. سارا ممکن است بطور مداوم رفتارهای جلب توجه آمیز داشته باشد، مانند بازگویی با صدای بلند داستان در محیط های اجتماعی یا استفاده از حرکات و عبارات نمایشی برای جلب توجه. سارا ممکن است لباس تحریک آمیز بپوشد یا رفتاری عشوه گرانه داشته باشد و به دنبال تایید و تحسین دیگران باشد. او ممکن است از طریق احساسات اغراق آمیز و رفتار نمایشی توجهات را به خود جلب کند. با این حال، روابط سارا فاقد عمق است. او به دلیل ماهیت بیرونی اش به راحتی دوستان جدیدی پیدا میکند، این ارتباطات سطحی باقی میماند.

هنگامی که سارا با انتقاد یا عدم تایید مواجه می شود، ممکن است به شدت واکنش نشان دهد و بسیار احساساتی یا تدافعی شود. پاسخهای او به انتقادات ممکن است بیش از حد و نامتناسب با موقعیت باشد. در تصمیم‌گیری، سارا ممکن است به جای اعتماد به قضاوت خود، به دنبال تأیید اعتبار دیگران باشد، اغلب احساس عدم تصمیم گیری می‌کند و به شدت به نظرات خارجی تکیه می‌کند. این مثال فرضی برخی از رفتارها و تمایلات بالقوه ای را نشان می دهد که فرد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) ممکن است از خود نشان دهد. درک این نکته مهم است که هر فردی منحصر به فرد است و در حالی که این رفتارها با HPD همسو هستند، تشخیص باید توسط یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط بر اساس ارزیابی جامع رفتار و سابقه فرد انجام شود.

پیشنهاد میکنیم انجام دهید: تست آنلاین «چقدر به دیگران وابسته هستید؟»

آیا هیستریونیک قابل درمان است؟

اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) یک الگوی عمیق از رفتار و افکار است که اغلب به درمان و مدیریت طولانی مدت نیاز دارد تا درمان به معنای سنتی. در حالی که ممکن است امکان ریشه کن کردن کامل HPD وجود نداشته باشد، افراد میتوانند یاد بگیرند که علائم خود را بطور مؤثر مدیریت کرده و با آن کنار بیایند، که منجر به بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی آنها میشود. مداخلات درمانی بویژه روان درمانی، رویکردهای اولیه مورد استفاده در درمان HPD هستند. درمان شناختی – رفتاری (CBT)، رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) و درمان روان پویشی معمولاً برای کمک به افراد مبتلا به HPD در درک افکار، احساسات و رفتارهای خود استفاده میشود. این درمان‌ها بر توسعه مکانیسم‌های مقابله، بهبود خودآگاهی و ایجاد الگوهای سالمتر ارتباط با دیگران تمرکز دارند.

دارو معمولاً به عنوان درمان اولیه برای HPD استفاده نمی شود، اما ممکن است برای مدیریت علائم خاصی مانند افسردگی یا اضطراب که اغلب با این اختلال وجود دارند تجویز شود. اگرچه ممکن است درمان قطعی با درمان و حمایت مداوم وجود نداشته باشد، افراد مبتلا به HPD می توانند پیشرفت های قابل توجهی را تجربه کنند. آنها می توانند یاد بگیرند که الگوهای رفتاری خود را بشناسند، تکانه های خود را مدیریت کنند و روابط پایدارتر و رضایت بخشی ایجاد کنند. توجه به این نکته مهم است که پیشرفت می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و اثربخشی درمان به عواملی مانند تمایل فرد برای شرکت در درمان و شبکه حمایتی آنها بستگی دارد. مداخله زودهنگام، یک محیط حمایتی و تمایل به مشارکت در رویکردهای درمانی می تواند بطور قابل توجهی توانایی فرد را برای مدیریت و زندگی موثر با اختلال شخصیت هیستریونیک افزایش دهد.

راه حل ها

شناخت علائم HPD برای مداخله زودهنگام و مدیریت مؤثر بسیار مهم است. روان درمانی بویژه درمان شناختی – رفتاری (CBT) و رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)، میتواند در کمک به افراد مبتلا به HPD برای رسیدگی به الگوهای عاطفی و رفتاری خود مفید باشد. این درمان‌ها بر بهبود خودآگاهی، مکانیسم‌های مقابله و ایجاد روابط سالم‌تر تمرکز دارند. همدلی و درک دوستان، خانواده و جامعه در کل برای حمایت از افراد مبتلا به HPD ضروری است. تشویق آنها به جستجوی کمک حرفه ای بدون قضاوت یا انگ میتواند سفر آنها را به سمت بهبودی تسهیل کند. کمپین های آموزشی و آگاهی بخشی می توانند نقش مهمی در کاهش انگ پیرامون اختلالات شخصیت، از جمله HPD داشته باشند. با ایجاد یک محیط قابل قبول و درک بیشتر، افراد مبتلا به HPD بیشتر به دنبال کمک و مشارکت در درمان هستند.

در نتیجه اختلال شخصیت هیستریونیک یک تعامل پیچیده از عوامل رفتاری، عاطفی و اجتماعی را نشان میدهد. درک تفاوت های ظریف این وضعیت در ارائه حمایت و مداخلات مناسب برای افراد آسیب دیده بسیار مهم است. از طریق ترکیبی از رویکردهای درمانی، حمایت اجتماعی و افزایش آگاهی، ممکن است به افراد مبتلا به HPD در مدیریت علائم خود و داشتن زندگی رضایت بخش کمک شود.

منابع: ncbi.nlm.nih.gov , my.clevelandclinic.org , healthdirect.gov.au , sheppardpratt.org

با ما در تماس باشید!

021 22 62 35 87

021 22 61 84 73

0905 44 33 753