درمان اضطراب اجتماعی و رهایی از مشکلات آن

اضطراب اجتماعی که به عنوان فوبیای اجتماعی نیز شناخته میشود، یک وضعیت سلامت روانی است که با ترس شدید و مداوم از موقعیتهای اجتماعی مشخص میشود. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی اغلب پریشانی و اضطراب قابل توجهی را در موقعیت‌های اجتماعی مختلف تجربه می‌کنند، جایی که از قضاوت، خجالت یا ارزیابی منفی توسط دیگران می‌ترسند. این ترس می تواند آنقدر طاقت فرسا باشد که در زندگی روزمره، روابط و رفاه کلی آنها اختلال ایجاد کند. موقعیت‌های رایجی که ممکن است باعث اضطراب اجتماعی شوند عبارتند از سخنرانی در جمع، ملاقات با افراد جدید، شرکت در رویدادهای اجتماعی، شرکت در فعالیت‌های گروهی یا حتی تعاملات ساده روزمره مانند برقراری تماس تلفنی یا غذا خوردن در جمع. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است بیش از حد نگران بررسی دقیق، گفتن یا انجام کاری شرم آور، یا قرار گرفتن در مرکز توجه باشند.

علائم فیزیکی فوبیای اجتماعی می تواند شامل تعریق، لرزش، سرخ شدن، ضربان قلب سریع، حالت تهوع و مشکل در صحبت کردن باشد. افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است برای اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی تلاش زیادی کنند یا آنها را با ناراحتی شدید تحمل کنند. اضطراب اجتماعی می تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد و منجر به انزوا، مشکل در ایجاد روابط و اختلال در عملکرد تحصیلی یا شغلی شود. این مشکل بسیار مهم است و برای حل آن ضروری است که از یک مشاور و روانشناس حرفه‏ای بهره بگیرید.

آیا اضطراب اجتماعی قابل درمان است؟

فوبیای اجتماعی ممکن است درمان قطعی به معنای ریشه کنی کامل نداشته باشد ولی طور کلی قابل درمان است. بسیاری از افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی میتوانند با ترکیب مناسب مداخلات درمانی، حمایت و راهبردهای خود مدیریتی، علائم خود را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند و زندگی رضایت بخشی داشته باشند. هدف از درمان، اغلب کمک به افراد برای مدیریت و کاهش تأثیر اضطراب اجتماعی بر عملکرد روزانه آنها به جای حذف کامل آن است. درمان های موثر برای این مشکل عبارتند از:

• درمان شناختی-رفتاری: CBT یک رویکرد درمانی مبتنی بر شواهد و پرکاربرد برای اضطراب اجتماعی است. این راهکار به افراد کمک میکند تا الگوهای افکار منفی را شناسایی و به چالش بکشند، راهبردهای مقابله ای را توسعه دهند و به تدریج با موقعیتهای اجتماعی ترسناک روبرو شوند و بر آنها غلبه کنند.
• مواجهه درمانی: این رویکرد شامل قرار دادن تدریجی و منظم افراد در موقعیتهای اجتماعی ترسناک در یک محیط کنترل شده و حمایتی است. این مسئله کمک میکند تا آنها را نسبت به محرکهای اضطراب آور غیرحساس کرده و در تعاملات اجتماعی اعتماد به نفس ایجاد کرد.
• داروها: در برخی موارد داروهایی مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) یا بنزودیازپین‌ها ممکن است برای کمک به کاهش علائم تجویز شوند. با این حال دارو اغلب همراه با درمان روانشناختی استفاده میشود.
• آموزش مهارت های اجتماعی: این نوع مداخله بر توسعه و بهبود مهارتهای بین فردی، ارتباط و ابراز وجود برای تقویت تعاملات اجتماعی متمرکز است.
• تکنیک‌های ذهن‌آگاهی و آرامش: تمرین‌هایی مانند مدیتیشن، ذهن‌آگاهی و تمرین‌های تمدد اعصاب می‌توانند به مدیریت علائم اضطراب و تقویت حس آرامش کمک کنند.

تشخیص این نکته ضروری است که افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی ممکن است سطوح مختلفی از بهبود را تجربه کنند و نتایج درمان متفاوت است.

آیا من فوبیای اجتماعی دارم یا فقط خجالتی هستم؟

گاهی اوقات تمایز بین خجالتی بودن و اضطراب اجتماعی چالش برانگیز است، زیرا دارای برخی ویژگیهای مشترک هستند اما تفاوت های مشخصی نیز وجود دارند. کمرویی یک ویژگی شخصیتی است که با احساس ناراحتی یا دلهره در موقعیت‌های اجتماعی مشخص می‌شود، بویژه هنگام ملاقات با افراد جدید یا قرار گرفتن در محیط‌های ناآشنا. افراد خجالتی ممکن است محجوب، ساکت یا مردد باشند اما ناراحتی آنها بطور کلی به سطح ترس یا اضطراب شدیدی که در اختلال اضطراب اجتماعی دیده میشود نمیرسد. در اینجا چند تفاوت کلیدی بین کمرویی و اضطراب اجتماعی وجود دارد:

• شدت ترس: اضطراب اجتماعی شامل ترس شدید و اغلب غیرمنطقی از ارزیابی منفی، تحقیر یا خجالت در موقعیتهای اجتماعی است. افراد خجالتی ممکن است احساس ناخوشایندی داشته باشند، اما ترس آنها معمولاً آنقدرها هم افراطی نیست.
• تداخل در زندگی روزمره: فوبیای اجتماعی میتواند بطور قابل توجهی بر زندگی روزمره، روابط و عملکرد کلی فرد تأثیر بگذارد. ممکن است منجر به اجتناب از موقعیتهای اجتماعی، انزوا و دشواری در محیط های تحصیلی یا شغلی شود. خجالت اگرچه ممکن است باعث ناراحتی شود ولی کمتر احتمال دارد چنین تأثیر عمیقی داشته باشد.
• علائم فیزیکی: اضطراب اجتماعی اغلب با علائم فیزیکی مانند تعریق، لرزش، سرخ شدن، حالت تهوع و ضربان قلب سریع همراه است.
• رفتارهای اجتنابی: افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ممکن است برای اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی تلاش زیادی کنند یا آنها را با ناراحتی شدید تحمل کنند. افراد خجالتی ممکن است احساس تردید کنند اما کمتر درگیر رفتارهای اجتنابی گسترده هستند.

پیشنهاد میکنیم بخوانید: شخصیت روان رنجوری و راه حل آن چیست؟

توجه به این نکته مهم است که بهترین درمان برای اضطراب اجتماعی ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. یک متخصص سلامت روان، مانند یک روانشناس یا درمانگر میتواند یک ارزیابی کامل انجام دهد و برای ایجاد یک برنامه درمانی شخصی با فرد همکاری کند. علاوه بر این، پشتیبانی و پیگیری مداوم برای حفظ پیشرفت و رسیدگی به هر گونه چالشی که ممکن است ایجاد شود، بسیار مهم است. اگر شما یا کسی که می‌شناسید با فوبیای اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنید، برای راهنمایی و حمایت، از متخصصان سلامت روان کمک بگیرید.

منابع: clevelandclinic.org و nimh.nih.gov

با ما در تماس باشید!

021 22 62 35 87

021 22 61 84 73

0905 44 33 753