کارکردهای نوروفیدبک و عوارض و فواید آن چیست؟

نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است که اساس پسخوراند آن را امواج مغزی تشکیل میدهند. پیشرفت در تکنولوژی امکان نوآوری در کار روان شناختی را فراهم کرده است. نوروفیدبک فرم پیچیده ای از بیوفیدبک است که مبتنی بر جنبه های خاص از فعالیت کورتیکال است که در آن فرد می آموزد که دامنه، فرکانس و یا یکپارچگی ابعاد الکتروفیزیولوژیایی مغز خود را اصلاح کند. نوروفیدبک زمینه ویژه ای در بیوفیدبک است که مختص آموزش کنترل بر روی فرایندهای الکتروشیمیایی در مغز انسان است. یعنی اطلاعات ثبت شده EEG را میتوان به صورت های مختلف از قبیل شنیداری، بصری، یا به صورت ترکیبی سمعی، بصری به فرد فیدبک داد.

نوروفیدبک پاسخ تکنولوژی به روان درمانی، بازتوانی شناختی و عملکرد قشری ضعیف است و سیستم آموزشی وسیعی است که رشد و تغییر در سطح سلولی مغز را افزایش میدهد. پروفسور استیرمن بنیان گذار و پایه گذار علم نوروفیدبک می باشد. او توانست در موضوع تغییر عملکرد مغزی و بهنجار سازی آن نتایج مثبتی را ایجاد کند. جالب است بدانید که نوروفیدبک یک مهارت خود تنظیمی نیز می باشد.

درمان نوروفیدبکی یکی از جدیدترین درمان ها در علم پزشکی نیز می باشد که بیشتر بر پایه و اساس فیزیولوژیکی و زیستی استوار می باشد. در این روش هرچقدر که آگاهی آموزش بیننده از طریق سیگنال های شنیداری و یا گرافیکی بیشتر باشد مغز به طور بهتر و کارآمد تری عمل میکند و تاثیر زیادی بر درمان وسواس های فکری عملی نیز دارد. این بیماران دارای الگوهای فرعی EEG می باشند و همچنین اگر بتوان از طریق راه های مختلفی شاخص های این افراد را تغییر داد میتوان به درمان این افراد کمک کرد و در این کار باید به افراد آموزش لازم داده شود و سپس درمان را شروع کنند.

در این روش الکترود هایی به سر و گوش های فرد متصل می گردد سپس فرد در جلوی مانیتور نشسته و یک بازی را انجام میدهد. فرد در انجام بازی از دست خود استفاده نمیکند بلکه الگوی امواج مغزی وی است که بازی را به حرکت در می آورد. تشبیه عملی، اضطراب، صرع و اختلال بیش فعالی، کمبود توجه است.

هدف اصلی نوروفیدبک چیست؟

هدف آن است که به فرد آموزش دهد تا بداند حالات خاص برانگیخته ای قشری شبیه چیست و چگونه به صورت ارادی چنین حالاتی را فعال سازد. به عنوان مثال در خلال آموزش نوروفیدبکی EEG ثبت میشود و مولفه های فرکانسی مرتبط استخراج شده و با استفاده از یک حلقه فیدبکی آنلاین به صورت اطلاعات سمعی – بصری فیدبک داده میشود.

در این چارچوب هر مولفه فرکانسی را میتوان به صورت مجزا ارائه کرد مثلاً بر حسب اندازه یک نوار یا باریکه. در چنین شرایطی وظیفه فرد آن است که اندازه نوار فرکانسی آموزشی را افزایش و همزمان اندازه نواری که معرف فرکانس های بازدارنده است را کاهش دهد. برای میل به این هدف میتوان آهنگی را به صدا در آورد و از نمادی استفاده کرد که نشانه نمره کسب شده باشد با این هدف که تا حد ممکن نمرات بیشتری کسب کرد.

آموزش بینندگان نوروفیدبک هیچ ورودی از تکانه های الکتریکی یا پیام subliminal را دریافت نمیکنند. آموزش بینندگان فیدبک یا علائم خروجی را که مربوط به فعالیت عصبی نیمه هوشیاری خودشان است دریافت میکنند. بنابراین این یک مهارت خود تنظیمی است که از طریق خودآگاهی رشد را القا می کند. نوروفیدبک شبیه برنامه تمرینی است چون مسیرهای عصبی را قدرت میبخشد و تحمل روانی و انعطاف پذیری را افزایش میدهد. در اواخر دهه 1960 دانشمندان متوجه شدند که نوکاری و ترمیم الگوهای امواج مغزی امکان پذیر است.

ارائه نتایج اولیه مبنی بر اینکه بیوفیدبک میتواند به تغییراتی در فعالیت قشری منجر شود و این تعدیل ها به بهبود های ملموس در رفتار و کارکرد منجر میشوند. قسمت عمده پژوهش پیش گامانه به بررسی ویژگی های الکتروفیزولوژیکی بازداری رفتاری می پردازد. بررسی منظم الگوهای EEG مرتبط با بازداری توسط بو به شناسایی ریتم حسی-حرکتی منجر شد که در قشر رونالدیک تولید می شود.

مکانیسم عملکرد این علم به چه صورت است؟

با اینکه دامنه فعالیت این موج در ابتدا بین 12 تا 20 دور در ثانیه تلقی میشد اما فعالیت حداکثر ریتم حسی-حرکتی 12 تا 14 هرتز ذکر شده است. این باند فرکانسی زمانی که فعالیت حرکتی کاهش یابد بیشتر میشود.

حیوانات آزمایشگاهی (گربه ها) قادرند برای تولید ارادی این امواج آموزش ببینند آنها این یافته ها را در درمان افراد مبتلا به صرع به کار بردند. این کاربرد نوروفیدبک به طور ویژه در درمان اختلالات حمله ای در بیمارانی که به درمان های دارویی واکنش نشان نداده بودند مفید است.

تبیین های متفاوتی در زمینه چگونگی مکانیسم عمل نوروفیدبک وجود دارد اگر اعتقاد داشته باشیم که افراد از حالات متفاوت EEG آگاه میشوند و در صورت ایجاد آلفا ریتم حسی-حرکتی تتا، بتا با سایر فرکانس ها میتواند آنها را تمیز دهد. آنگاه مسئله بسیار ساده و راحت خواهد بود افراد به سادگی یاد میگیرند که در شرایط مناسب الگوی EEG دلخواه را ایجاد کنند.

آنها یاد میگیرند زمانیکه باید تمرکز داشته باشند موج بتا ایجاد کنند و در زمان نیاز به استراحت و تجربه تصورات زیاد موج تتا و یا آلفای کم بسامد و زمانیکه قصد استراحت با یک ذهن خالی تر یا حالت تمرکزآزاد را دارند موج آلفای بالاتر ایجاد کنند. با این وجود بسیاری از افراد تحت درمان با نوروفیدبک اظهار میدارند که دقیقاً نمیدانند چگونه الگوهای متفاوت EEG را ایجاد میکنند. نکته مهم آن است که آنها اغلب قادرند در مقابل درخواست ما این کار را انجام دهند.

در یک سطح شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه فرایند های ناخودآگاهی وجود دارند که در این نوع پدیده یادگیری تاثیر میگذارند و فرد میتواند بدون آگاهی مستقیم یاد بگیرد. شواهد مربوط به حمایت از یادگیری بدون آگاهی به مدت بیش از یک ربع قرنی که این حوزه در حال شکل گیری بوده مورد بحث و مناقشه بوده است. فرایندهای فیزیولوژیایی دقیق دخیل در تغییر الگوی فعالیت قشری به خوبی شناخته شده است. پس در نتیجه فرایند های تغییر دادن فعالیت EEG مشخص به نظر میرسد که امر دشواری باشد.

فواید طولانی مدت آموزش نوروفیدبک

فواید طولانی مدت آموزش نوروفیدبکی نتیجه یک فرایند یادگیری است که متضمن اکتساب مهارت های خودتنظیمی از طریق شرطی شدن کنشگر است. فواید به دست آمده از درمان نوروفیدبکی احتمالاً پایدار است اما باز هم این امر مستلزم تحقیقات بیشتری است. ادبیات پژوهش گرانه نشان میدهد که نوروفیدبک باید نقش روان درمانی اصلی را در زمینه های بسیار مشکل بازی کند. شما میتوانید برای درمان خود از طریق نوروفیدبک با تحقیق کردن به بهترین مرکز مشاوره ها مراجعه کنید زیرا امر بسیار مهمی می باشد و کوتاهی در آن میتواند مشکلات بسیار زیادی را برای شما به وجود بیاورد.

یکی از بهترین مرکزها برای این مشکل مرکز درمانی و مشاوره فکربکر می باشد مرکز مشاوره فکربکر با داشتن سابقه بسیار بالا و درخشان و تجربه کاری زیاد و همچنین با داشتن بهترین و کاربلد ترین نوروتراپیست ها آماده ارائه امکانات ویژه و خدمت رسانی به بیماران خود می باشد. مرکز مشاوره فکربکر در تهران میتواند با شناسایی مشکل شما با وجود داشتن مشاوران متخصص به مشکل شما بپردازد و با چندین جلسه مراجعه به آنها مشکل شما تا حد ممکن برطرف شود. این مرکز مشاوره کاملاً تضمین شده می باشد و شما میتوانید با خیال آسوده به آنها مراجعه کنید و برای رفع مشکل و بیماری خود از آنها کمک لازم را بگیرید.

فواید نوروفیدبک

بهبود یافتن حافظه کوتاه مدت و بلند مدت، کمک به بهبود مهارت ها، بهبودی کیفیت خواب، کمک به رشد و بهبود کودکان عقب مانده ذهنی، باعث کاهش سکته مغزی می شود، در بهبود و درمان سندرم استرس موثر است، به کاهش وزن و همچنین تسکین و آرام شدن دردها کمک میکند، باعث بهبودی و کاهش سندرم پارکینسون میشود. علاوه بر موارد ذکر شده نوروفیدبک در درمان بسیاری از اختلالات از جمله درمان اعتیاد، بیش فعالی-کمبود توجه، اضطراب، اوتیسم، سندرم خستگی مزمن، افسردگی، صرع، میگرن و افراد صدمه دیده مغزی موثر می باشد.

افراد به دلیل عدم آگاهی از الگوی امواج مغزی خود نمیتوانند بر آنها نظارت کنند اما با دیدن امواج مغزی خود روی صفحه نمایش کامپیوتر میتوانند آن را تغییر دهند در واقع مکانیسم عمل شرطی سازی عاملی است. در واقع امواج مغزی خود را مجدداً ترمیم و بازسازی میکند. در ابتدا تغییرات کوتاه مدت است اما تدریجاً پایدارتر میشوند. با فیدبک مداوم آموزش و تمرین، افراد هرچه بهتر میتوانند الگوی امواج خود را بهبود دهند این عمل تقریباً شبیه تمرین یا انجام درمان دارویی مغز است و کنترل و انعطاف پذیری شناختی را افزایش میدهد. افراد زیادی اظهار میدانند که اگرچه میتوانند الگوهای متفاوت الکتروآنسفالوگرافی را در صورت لزوم ایجاد کنند اما کاملاً مطمئن نیستند که این کار را چگونه انجام میدهند. این نکته حاکی از آن است که احتمالاً نوروفیدبک متضمن یادگیری ضمنی یا غیر هوشیارانه است.

پژوهش های انجام شده در این علم چه چیزهایی می باشند؟

از آنجایی که پژوهش های مختلف تاثیر نوروفیدبک را در درمان اختلال وسواس فکری-عملی نشان داده اند پس آموزش نوروفیدبکی میتواند به عنوان راهبرد جدید درمانی برای این اختلال در نظر گرفته شود. تحقیقات زیادی نشان میدهد که EEG بیوفیدبک در تغییر عملکرد مغزی و در ایجاد بهبودی های مهم در نشانگان بالینی در زمینه های زیادی از جمله صرع، اختلالات کمبود توجه و بیش فعالی، اختلالات یادگیری و صدمات سر موثر است.

با توجه به اینکه در آموزش نوروفیدبکی عامل فردیت بسیار موثر است لذا هیچ شیوه تضمین شده ای برای ترسیم روند پیشرفت درمان وجود ندارد. بعضی از آزمودنی ها پس از چند جلسه بلافاصله پیشرفت را نشان میدهند. در حالیکه ممکن است دیگران به جلسات بسیار زیادی نیاز داشته باشند. به همین علت صبوری در این آموزش یک گوهر ارزشمند است.

مطالعات کنترل شده که اثرات بالینی نوروفیدبکی را ارزیابی میکنند براساس اندازه گیری های مربوطه بهبودی را نشان داده اند. محققان EEG به شناسایی نابهنجاری های الکتروفیزیولوژیایی که در بیماران اضطرابی قابل مشاهده است نیاز دارند تا پروتکل های درمانی مورد نظر را برای درمان این اختلالات پیشنهاد کنند. در نتیجه چون نوروفیدبک برای درمان اختلال اضطرابی موثر و ویژه در نظر گرفته میشود، نیاز به مطالعات با گروه کنترل شده و تصادفی هست تا پروتکل های نوروفیدبکی را با سایر درمان های موثر مقایسه کنند.

عوارض نوروفیدبک

هر درمانی با توجه به میزان دخالتی که در بدن انسان ایجاد میکند به همان اندازه نیز عوارض جانبی دارد. در هر درمانی لازم است که خطرات بالقوه و اثرات منفی آن را به دقت و منظم مورد لحاظ قرار داد. از دیدگاه نظری یک نگرانی بالقوه در خصوص ایجاد تشنج ناشی از آموزش نوروفیدبکی مطرح است اگرچه تاکنون هیچگونه شواهدی مبنی بر اینکه چنین چیزی ممکن است روی دهد وجود ندارد. بعضی از متخصصان بالینی عوارض و نگرانی هایی را مطرح کرده اند که باید برای اثرات بالقوه منفی این احتمال را در نظر گرفت که ممکن است افراد احساس اضطراب کرده و متعاقباً آموزش افزایش بتا در خوابیدن مشکل داشته باشند. همچنین عوارض جانبی دیگری از جمله سردرد و گیجی وجود دارد.

منتقدان نوروفیدبک معتقدند که مطالعات منتشر شده در این زمینه دارای نقطه ضعف های روش شناختی عمده ای هستند که تفسیرهای مربوط به اثر واقعی نوروفیدبک را ناممکن می سازد.

این نقاط ضعف و عوارض عبارتند از: نبود گروه های کنترل، تداخل چند روش درمانی متفاوت در نوروفیدبک، ابهام تشخیصی درباره بیماران مورد مطالعه، فقدان روش های کنترل پلاسیبو، مطلع بودن ارزیابان از درمان دریافت شده توسط بیمار و اثر تمرین در مقیاس های مورد استفاده.

خبرنامه گسترش رفتار درمانی در سال 2001 یک مقاله انتقادی از عدم کارآمدی نوروفیدبک چاپ کرد. در این چاپ با این محتوا که نوروفیدبک خیلی پر هزینه است و برای سردرد ناکارآمد می باشد اشاره شده است. همچنین انتقادات بر نوروفیدبک نشان میدهد که متخصصان نوروفیدبک باید ارزیابی هایی را با دقت زیادی نیز انجام دهند. اما عوارض نوروفیدبک خیلی کم می باشد و در صورت ایجاد و بروز عوارض آن میتوان آنها را کنترل و درمان کرد و همچنین میتوان این عوارض را به حداقل رساند. جالب است بدانید که نوروفیدبک در کودکان نیز عوارض متفاوتی از جمله خستگی، بی حوصلگی و همچنین عدم اثربخشی درمان را نیز از خود برجای میگذارد. پس بهتر است برای اینکه کودک خسته و بی حوصله و بهانه گیر نشود روش های متنوع و جذاب تری برای آنها به کار برد.

با ما در تماس باشید!

021 22 62 35 87

021 22 61 84 73

0905 44 33 753