چطور جرات کنم حرف دلم را بزنم؟

جرات‌ورزی یعنی توانایی برقراری روابط سالم و سازنده با دیگران در جامعه. این مهارت نقش بسیار مهمی در سلامت روان ما دارد و می‌توان آن را هسته اصلی ارتباطات انسانی دانست. احتمالاً شما هم در زندگی خود به اهمیت این مهارت برای داشتن روابط بهتر پی برده‌اید. در ادامه، مطالبی را می‌خوانید که به شما کمک می‌کند تا این توانایی را در خود تقویت کنید. انسان ذاتاً موجودی اجتماعی است و همواره در پی کسب مهارت‌هایی است که به او در ایجاد روابط بهتر کمک کند. امروزه اهمیت جرات‌ورزی به عنوان یکی از مهارت‌های اساسی زندگی بیش از پیش مشخص شده و مزایای آن بر کسی پوشیده نیست.

به گفته روانشناسان، جرات‌ورزی یعنی دفاع از حقوق خود و بیان صادقانه و مستقیم افکار، احساسات، و باورهای خود، بدون اینکه به حقوق دیگران لطمه‌ای وارد کنیم. در واقع، فرد جرات‌مند می‌تواند بدون اضطراب و با اعتماد به نفس کامل، در جهت منافع خود عمل کند، احساسات واقعی‌اش را ابراز نماید و با در نظر گرفتن حقوق دیگران، از حقوق خود دفاع کند. می‌بینیم که در هر دو تعریف، بر اهمیت احترام به حقوق دیگران تأکید شده است. رفتار جرات‌ورزانه با عواملی چون خودپنداره مثبت، عزت نفس، تسلط بر خود، خودبسندگی و اعتماد به نفس ارتباط مستقیم دارد. در مقابل، رفتارهای غیرجرات‌ورزانه، بازدارنده و اجتنابی هستند و با ترس‌ها، هراس‌ها، اضطراب اجتماعی و انواع پرخاشگری‌های درونی همبستگی مثبت دارند.

نظریه پردازان جرات‌ورزی را به شرح زیر تقسیم نموده اند:

رد جرات ورزانه

زمانی که با درخواست های نامعقول دیگران مواجه می شویم، می توانیم با روش رد جرات مندانه به درخواست آنها پاسخ منفی بدهیم. باید بدانیم که گفتن نه و یا بله در مقابل درخواست دیگران زمانی که به اختیار خود انسان باشد، جرات مندی است. هرگاه در مقابل درخواست غیرموجه و نابجای دیگران به دلیل رودربایستی یا ترس یا هر دلیل غیرمنطقی دیگر نتوانیم با جرات از کلمه «نه» استفاده کنیم، خود را مورد هجوم بسیاری از آسیب ها و فشارها قرار خواهیم داد. به عنوان مثال اگر به مهمانی دعوت شدیم که اعضای شرکت کننده در آن را نمی شناسیم و نمی خواهیم در آن مهمانی باشیم، می توانیم با جراتمندی این مهمانی را قبول نکرده و بگوییم: «متاسفم من در مهمانی که اعضای آن را نمی شناسم، شرکت نمی کنم».

درخواست جرات ورزانه

از این روش در مواقعی که نیازمند کمک گرفتن از دیگران هستیم، استفاده می کنیم. برای مثال اگر برای حل یک مشکل بخواهیم از والدین یا دوستی کمک بگیریم، می گوییم: «من برای حل مشکلم نیاز به کمک و همفکری شما دارم، آیا می تواید به من کمک کنید؟».

بیان جرات ورزانه

در زیر چند رفتار توام با جرات ورزی را که افراد نیاز دارند در مورد آنها تعلیم ببینند آورده شده است:

1. گفتار توام با جرات ورزی: در آن فرد حق یا خواسته خود را با صراحت بیان می کند. یا زمانی است که فرد با تعریف و تمجیدی که از دیگران می کند به او پسخوراند مثبت می دهد.
2. بیان احساسات: به فرد آموخته می شود تا احساسات خود را تشخیص دهد و ب صورت مناسب و ماهرانه آنرا نشان دهد.
3. احوالپرسی با دیگران: فرد می تواند آموزش ببینید و تشویق شود که یک شبکه دوستانه را به زندگی خود اضافه کند که باعث کاهش احساس تنهایی و افزایش عزت نفس در آنها شود.
4. بیان عدم توافق: افراد فاقد جرات و ابراز وجود، مردمانی هستند که به «بله- بگو» مشهور هستند. زمانی که موضوعی مخالف خواسته آنها باشد، بصورت ناشیانه ای خشمگین می شوند. آنها می توانند تعلیم ببینند که بدون داشتن پرخاشگری به طریق صادقانه ای، عدم توافق خود را ابراز کنند.
5. به جای اینکه به سادگی حرف های دیگران را باور کنند، باید گفتن «چرا» و برای بدست آوردن دلیل برای سوال خود، تعلیم ببینند. آنها باید بیاموزند این کار را در یک حالت ماهرانه ای انجام دهند.
6. صحبت کردن در مورد خود: افرادی که عدم توانایی در رفتار توام با جرات ورزی دارند، اغلب عزت نفس پایینی دارند. آنها این احساس را دارند که حوصله دیگران از صحبت با آنها سر می رود. این افراد نیاز دارند آموزش ببینند و در مورد خودشان و تجربه هایشان با یک حالت جالبی صحبت کنند.
7. پاداش دادن به دیگران هنگامی که از او تعریف می کنند: هنگامی که شخصی از یک فرد فاقد جرات ورزی تعریف می کند، آن فرد تعریف را انکار می کند و آن را مسخره می نماید. چنین افرادی نیاز دارند که بیاموزند در مقابل تعریف هایی که از آنان می شود، یک جمله ساده «متشکرم» را که بطور مناسبی ارائه می شود، بیان کنند. انکار کردن باعث بی احترامی به فرد مقابل و ناراحتی وی می شود.
8. امتناع از تایید عقاید دیگران به منظور عادت کردن به بحث و جدل با آنها: به نظر می رسد که بسیاری از مردم دوست دارند با افرادی که فاقد جرات ورزی هستند، بحث و جدل کنند و آنرا به عنوان یک بازی ساده تلقی کنند. بنابراین این افراد نیاز دارند که آموزش ببینند در پایان مکالمه های خود اظهارنظری کنند؛ مثلا من مطمئنم در این مورد می توانیم یک زمان دیگر بحث کنیم. در حال حاضر من نمی توانم افکارم را تغییر دهم، فکر کنم تو هم همینطور باشی.
9. برقرار کردن تماس چشمی با دیگران و نگاه کردن به چشمان طرف مقابل یکی از اساسی ترین مهارت های رفتارهای جرات ورزانه است.
10. پاسخ ضدترس: افراد اغلب نیاز دارند که تشویق شوند و آموزش ببینند کارهایی را انجام دهند که ترس و اضطراب را در آنها بر می انگیزاند. بنابراین آنها می توانند بر ترس خود غلبه کرده و زندگی راحت و خوشایندی داشته باشند که این شکلی از رویارویی با واقعیت است.

نتیجه گیری

افراد جرات‌مند می‌توانند روابط صمیمانه با دیگران برقرار کنند، از خود در برابر سوءاستفاده محافظت کنند و طیف گسترده‌ای از نیازها و افکار مثبت و منفی خود را بدون احساس گناه یا اضطراب و بدون زیر پا گذاشتن حقوق دیگران بیان کنند. در مقابل، افرادی که جرات‌ورزی کمتری دارند، به باورها، احساسات و عقاید خود و حتی به خودشان ارزش قائل نیستند و اصل شباهت احساسی خود را با دیگران انکار می‌کنند. آنها در پاسخ به رفتارهای نادرست دیگران ناتوان هستند و خواسته‌های خود را در مقایسه با دیگران کم‌اهمیت می‌دانند. بنابراین، لازم است برای بهبود این مهارت مهم فردی در زندگی تلاش کنیم و در صورت نیاز از کمک متخصصان روانشناسی بهره بگیریم.

با ما در تماس باشید!

021 22 62 35 87

021 22 61 84 73

0905 44 33 753