تاریخ بروزرسانی: 20 شهریور 1401

همه چیز در مورد خشم و عصبانیت

اگر بخواهیم خشم و عصبانیت را تعریف کنیم، باید گفت عصبانیت هیجانی است همانند سایر هیجانات دیگر آدمی نظیر غم، شادی، اضطراب. شدت و نوع بروز عصبانیت درافراد مختلف، متفاوت و در موقعیتهای گوناگون متغیر است. همین امر سبب ایجاد حالت ها و طیف های گوناگونی از اشخاص از آرام تا پرخاشگر شده است که بسته به نوع شخصیت آنها خشم و عصبانیت متفاوت بروز می کند.

هر انسان به سبب زندگی متفاوت خود، حالت های گوناگون روحی و روانی را در طول زندگی خویش تجربه می کند. نوع واکنش هر فرد نسبت به محرک های محیطی متفاوت بوده و مجموعه ای از ویژگی های ثابت را در خلق و خوی او موجب می شود. در علم روانشناسی و روانپزشکی مجموعه این خصایص ثابت در رفتار و کردار انسان ها را شخصیت می نامند.

پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست چقدر مهربان هستم؟

خشم و عصبانیت و نحوه بروز آن در هر فرد بر اساس طرحواره ها و نوع تیپ شخصیتی متفاوت است. علت این امر را باید در خلق و خو کودک در دوران کودکی و نحوه بر خورد با آن، نوع فرزند پروری دوران کودکی، مسائل و مشکلات جسمی جستجو کرد. بنابراین واکنش هر فردی در مقابل محرک های عصبانیت و پرخاشگری می تواند خشمی کوتاه و زود گذر باشد و یا پرخاشگری و آسیب های جسمی و روحی به خود و یا سایرین وارد کند. هر چند وجود خشم و پرخاشگری در زندگی، آسیب هایی را برای فرد به همراه دارد و جسم و روان را تحت تاثیر قرار می دهد. اما باید به این نکته توجه داشت که یافتن راهی برای بروز معقول و متعادل عصبانیت، میتواند در کسب آرامش روحی و روانی و سلامت جسم موثر باشد. در بسیار از موارد مدیریت خشم و عصبانیت می تواند از مشکلات قانونی که بعد از آن میتواند گریبتن فرد را بگیرد جلوگیری کند.

دلایل ایجاد خشم و عصبانیت در انسان

گرسنگی و ضعف جسمانی

برخی از افراد هنگام گرسنگی و ضعف جسمانی، حالتی تحریک پذیرتر از سایر مواقع دارند یا اصطلاحا بیشتر از قبل عصبانی می شوند. این موضوع منجر به بروز واکنش های هیستریک نسبت به محرک های ساده محیطی می شود. مثالی که در این مورد وجود دارد، مربوط به افراد با اضافه وزن بالا است که قصد رژیم درمانی دارند. گرسنگی ناشی از رژیم غذایی در این دسته افراد معمولا واکنش های تند و خشونت آمیز را در آنان افزایش می دهد.

کمبود ویتامین بی

کمبود این ویتامین و سایر گروه های ویتامینه مرتبط هم در ایجاد واکنش های عصبی و تحریک عصبی فرد موثر هستند.

توقعات زیاد از اطرفیان

عدم برآورده شدن آنها از سوی اطرافیان که همان فشار اجتماعی بر روی فرد است.

عدم برنامه ریزی صحیح

بی توجهی نسبت به توانایی های فردی و شرایط محیطی در حین برنامه ریزی. این موضوع موجبات بروز شکست در برنامه را فراهم می کند. در نتیجه احتمال بروز خشم و عصبانیت را در فرد بالا می برد. مهمترین عاملی که در بررسی علل بروز خشم باید مورد توجه قرار گیرد، نوع دوران کودکی فرد است. این دوران به دلیل حساسیت بالا و نقش پررنگی که در زندگی انسان دارد، باید در بررسی بسیاری از مسائل و مشکلات روحی و جسمی، دارای اولویت باشد.

حال که علل و عوامل داخلی و خارجی موثر در بروز عصبانیت مورد بررسی قرار گرفتند، می توان به راهکارهایی اشاره کرد که در فروکش کردن خشم مؤثر واقع می شوند. نکته مهم در خصوص راهکار های کاهش خشم و غضب آن است که استفاده از این روش ها باید تداوم داشته باشد تا در نهایت فرد بتواند در مهار خشم خود به موفقیت دست یابد.

مهم ترین راه کار هایی مهار خشم و غضب

کمی مکث کردن قبل از انجام واکنش، عجولانه تصمیم نگرفتن زمان بروز عصبانیت و پرخاشگری؛
تقویت خویشتنداری و کنترل روی رفتارهای خود، افزایش خودآگاهی و توانمندی های شخصی.
عدم تمرکز بر روی مسائلی که سبب بروز رفتارهای خشمگینانه می شوند یا اصطلاحا می گویند در شرایطی که می دانید عصبانی می شوید، قرار نگیرید.
تقویت نگرش مثبت در خود نسبت به مسائل و رخداد های پیرامون، مثبت نگری و نگاهی مثبت به خود و اطرافیان می تواند میزان عصبانیت شما را کمتر کند؛
کم کردن سطح توقعات خود از سایرین؛ نه اینکه شما فردی بی اراده باشید بلکه میزان توقعتان را متناسب با توانایی افراد قرار دهید تا آرامش بیشتری را تجربه کنید؛
بررسی منطقی و عقلانی مسائل و مشکلات پیش رو بدون پیش داوری و غلبه احساسات و هیجانات.
برخی از افراد معتقدند که قبل از بروز خشم و عصبانیت، یاد خدا و ذکر دعاها و هر آن چیزی که حال شما را خوب می کند، در کسب آرامش فرد موثرند. در صورتی که فردی معتقد و مذهبی هستید، تمسک جستن از این روش ها هم راهگشا خواهد بود.
شناخت طرحواره ها و درمان آن توسط طرحواره درمانگر
حل کردن ریشه ای خشم و عصبانیت توسط روانکاو

گرچه ذکر شد خشم و عصبانیت در صورتی که نوع بروز آن منطقی و معقول باشد، آسیبی برای جسم و روان در پی نخواهد داشت. اما با توجه به آنکه اکثر انسان ها در بروز خشم خود، کنترل بر رفتار خویش را از دست می دهند، در نتیجه آسیب هایی را به روح و جسم خود وارد می آورند که مهمترین آنها عبارتند از:

تعطیل شدن قوه درک و استدلال: مهمترین عاملی است که عصبانیت و خشم در وجود انسان ها ایجاد می کند. به همین دلیل بزرگان بارها تکرار کرده اند که از تصمیم گرفتن در هنگام عصبانیت پرهیز کنید.
بروز درد و امراض جسمانی: پرخاشگری و عصبانیت امکان بروز دردهای جسمی ناشی از اختلالات عصبی در فرد را افزایش می دهد. از جمله مهمترین آسیب هایی که عصبانیت در جسم ایجاد می کند، درگیر کردن دستگاه گوارش با بیماری های عصبی و درهای ناشی از آن است، مثل سوزش سر معده پس از حمله عصبی به فرد.
دور شدن دیگران از فرد عصبانی: ادامه دار بودن میزان پرخاشگری و عصبانیت در فرد، تنهایی و انزوا را برای وی به همراه خواهد داشت.

پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست آنلاین میزان افسردگی

ویژگی های شخصیتی افراد عصبانی

قدرت بالای تحلیل مسائل؛
توجه و دقت زیاد به مسائل و محرک های پیرامون خود؛
عصبانیت در صورتی که درحد متعادل و طبیعی بروز داده شود، می تواند استرس و اضطراب را در بدن بصورت تدریجی کمتر کند. در نتیجه بهبود عملکرد را هم در فرد ایجاد می کند که این دسته افراد دارای این خصوصیت هستند.

“

لطفا به این مطلب امتیاز دهید:

[تعداد رای: 0 - میانگین امتیاز: 0]