استعدادیابی چه افرادی را در بر می گیرد؟
یکی از مقوله های مهم و حائز اهمیت در زندگی افراد، استعدادیابی و شناخت استعدادهای خود به شمار می رود. استعدادیابی مسیر دستیابی به قله های موفقیت را برای افراد هموار می سازد. پس از تولد هر کودکی، یکی از مسائلی که ممکن است در ذهن و فکر پدر و مادر ها خطور کند، موضوع خلاقیت، میزان هوش و استعداد فرزندشان می باشد.
والدین بسیاری از بدو تولد فرزند می کوشند تا استعدادهای او را به نحو مطلوب شکوفا سازند. امروزه ارزش وقت و زمان در زندگی افراد اهمیت و ضرورت بالایی پیدا نموده است. در همین راستا و از روش های نوین در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته به منظور برخورداری از نیروهای مستعد و متخصص، تمرکز بر روی کشف استعدادهای کودکان، از آغاز دوره کودکی می باشد. این امر در سوق دادن استعدادهای کودک به سمت علاقه و استعداد او و تربیت متخصصان تمام عیار در آینده کمک شایانی می کند.
به طور کلی، کشف و پرورش استعدادهای فرد در دوران کودکی و ارزیابی، کنترل و هدایت آن در مسیر رشد و توسعه، نوید یک آینده روشن و ایده آل را برای فرد می دهد. بر همین اساس، یکی از اهداف اصلی از استعدادیابی، شناسایی و گزینش افرادی می باشد که توانایی های لازم برای فرا گرفتن یک تخصص و مهارت خاص را در وجود خود دارا هستند.
منظور از استعدادیابی چیست؟
استعداد و استعدادیابی مفاهیمی نظیر ظرفیت رسیدن به موفقیت، پیروزی، توانایی و مهارت های طبیعی و ویژه افراد را در بر می گیرد. به عبارت دیگر، پیشرفت یک فرد در فعالیت یا حوزه خاص منعکس کننده مفهوم استعداد می باشد. شناسایی توانایی های خاص بالقوه افراد و پرورش و هدایت آن در مسیر درست و صحیح، آینده ای درخشان را برای او رقم می زند. بر همین اساس، فردی که از لحاظ روانی، فیزیولوژیکی و جسمی در مقایسه با گروه سنی خود از توانایی و مهارت های بالاتر و ویژه ای برخوردار می باشد، فرد مستعد قلمداد می گردد. در زمان های گذشته اعتقاد داشتند که افراد دارای بهره هوشی بالا، آینده موفقی در انتظار آنها می باشد.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: فواید و مزیت های تاثیرگذار مهارت تمرکز
در این شرایط با تکیه بر تست استعدادیابی و تست هوش میزان نسبی استعدادهای او را مورد سنجش قرار می دادند. اما با گذشت زمان مشخص گردید که در عامل موفق شدن افراد، بهره هوشی بالا در حدود سه درصد تاثیر دارد. بر همین اساس، شخصی که از ضریب هوشی بالایی بهره مند است صرفا نمی تواند یک بازیگر موفق یا پزشک موفق لقب گیرد.
در موفق شدن و دستیابی افراد به موفقیت، مؤلفه های گوناگونی تاثیرگذار و مؤثر می باشند که کشف، شناسایی و پرورش استعداد در زمره مهمترین این مؤلفه ها به حساب می آید. در این میان اگرچه ضریب هوشی بالا مهم است اما به تنهایی نمی تواند عاملی برای موفقیت فرد محسوب شود. دو فرد دارای ضریب هوشی بالا و در عین حال یکسان، در زمینه گوناگون استعدادهای مختلف و متفاوتی دارند. از وظیفه های مهم و حائز اهمیت پدر و مادرها در محیط خانه، کشف و شناسایی استعدادها و استعدادیابی فرزندانشان به شمار می رود.
رابطه میان استعدادیابی و هوش
هنگامی که صحبت از استعدادیابی به میان می آید، مسئله هوش و بهره هوشی نیز مورد توجه قرار می گیرد. به طور کلی، یکی از ویژگی هایی که تفاوت میان انسان را رقم می زند، مقوله هوش می باشد. این مسئله از سالیان دور همواره مورد توجه قرار گرفته است. در علوم گوناگون نیز ردپای هوش به صورت محسوس به چشم می خورد.
به عنوان نمونه هوش از دیدگاه زیست شناسان، یکی از عامل های مهم بقا و سازش محسوب می شود. در میان فلاسفه به معنای اندیشه های مجرد و متخصصان حوزه تربیتی هوش را به مثابه نوعی توانایی جهت یادگیری تلقی می نمایند. نقش هوش و استعداد افراد در موفقیت و موفق شدن آنها را نمی توان نادیده گرفت. همانطور که قبلا اشاره شد، ضریب هوشی به تنهایی موفقیت یک فرد را تضمین نمی کند.
شناخت استعدادها و استعدادیابی افراد در کنار ضریب هوشی بالا می تواند شایستگی و مهارت آنان را به میزان چشمگیری ارتقا دهد. بر همین اساس، استعدادیابی و رشد و شکوفایی استعدادها، سطح کیفی زندگی را ارتقا می بخشد. این امر به ویژه در کودکان عزت نفسشان را افزایش داده و در مقایسه با همسالان خود از عملکرد بهتری در درس و مدرسه برخوردار می شوند.
استعدادیابی چه افرادی را در بر می گیرد؟
پرورش و شناخت استعدادهای خود و استعدادیابی به قشر و طبقه خاصی اختصاص ندارد. همه افراد در وجود خود از یک یا حتی چند استعداد مختلف بهره مند می باشند. در افرادی که هنوز توانایی و مهارت آنها کشف نشده است نمی توان عنوان و بر چسب بی استعداد بودن را بر پیشانی آنها چسباند. ذکر این نکته لازم است که بسیاری از افراد قادر به تشخیص و شناسایی استعدادهای خود نیستند تا بتوانند با تکیه بر توانایی خود در جاده موفقیت و کامیابی قدم گذارند.
بر همین اساس خود را از دایره استعداد و استعدادیابی خارج می بینند. بدون تردید، افراد اگر در جهت شناخت توانایی خود اقدامی صورت ندهند، به راحتی فرصت های بزرگ و مهم موجود در زندگی خود را از کف داده و همواره مهر بی استعدادی بر پیشانی خود حک می کنند. برای جلوگیری از این موارد و در جهت شناختن توانایی ها، لازم است که افراد زمان مشخصی را به مقوله استعدادیابی و کشف استعدادهای خود اختصاص دهند تا بتوانند طعم شیرین موفقیت و پیروزی را احساس نمایند.
مزیت های تاثیرگذار و مؤثر استعدادیابی
یکی از فواید حائز اهمیت در مقوله استعدادیابی، سرعت در پیشرفت فعالیت ها و کارها می باشد. در نتیجه این امر راندمان و عملکرد فرد ارتقا یافته و در حوزه فعالیت خود به سمت متبحر شدن و متخصص شدن به پیش می رود. اعتماد به نفس فرد نیز به میزان چشمگیری افزایش پیدا می کند.
یکی دیگر از مزیت های بسیار مهم استعدادیابی، افزایش انگیزه فرد می باشد. انگیزه یکی از محرک های مهم و کلیدی در زندگی انسان ها به شمار می رود که ارتقای آن فرد را با سرعت بالا به سمت اهدافش رهنمون می سازد. چنانچه فرد آموزش های لازم و کافی را فرا گرفته و فاقد انگیزه های مناسب باشد، در رسیدن به قله موفقیت خیلی زود پا پس کشیده و از ادامه مسیر منصرف می گردد. استعدادیابی در تبدیل توانایی های بالقوه به بالفعل و شکل گیری مهارتی بی نظیر و فوق العاده و ایجاد حس رضایت مندی در فرد کمک شایانی می کند.